Dört anlatım biçiminden bir tanesi de ”tartışmacı anlatım biçimi”dir. Bu çalışmada tartışmacı anlatıma örnek olacak kısa ve uzun örnekler hazırladık. Dileriz ki sizler için faydalı olur.
Anlatım Biçimleri
Kısaca Hatırlayalım! Dört anlatım biçimi bulunmaktadır. Bunlar; öyküleyici anlatım, betimleyici anlatım, açıklayıcı anlatım ve tartışmacı anlatımdır.
- Öyküleyici anlatım.
- Betimleyici anlatım.
- Açıklayıcı anlatım.
- Tartışmacı anlatım.
Tartışmacı Anlatım Nedir?
Tartışmacı Anlatım Biçimi Nedir: Yazarın, bir düşünceyi eleştirmek, bir fikri çürütmek ve kendi düşüncesini kabul ettirmek için sergilediği anlatım biçimidir. Bu anlatım biçiminde yazarın katılmadığı bir fikir veya davranış muhakkak vardır. Yazar, genellikle ortaya var olan bir durum atar ve buna katılmadığını ifade eder.
PÜF NOKTA 1: Yazar, sayfalarca yazıyı yazmış, sonuna kadar bir antitez üretmemiş olabilir. Ancak bu sayfalarca yazının sonunda katılmadığı durumu tek cümle ile ifade etmiş olabilir. İşte bu tek cümle bile, o metinde tartışmacı anlatım olduğunu gösterir.
PÜF NOKTA 2: TYT, AYT ve KPSS gibi 5 şıklı sınavlarda bir metin verilip de o metinde ağır basan anlatım biçimi sorulduğu zaman bir şıkkı otomatik olarak elersiniz; zira toplamda 5 şık vardır fakat anlatım biçimlerinin sayısı 4’tür. Haliyle 5. şıkka anlatım biçimi sayılmayan bir ifade koyarlar.
PÜF NOKTA 3: Bir metinde birden fazla anlatım biçimi bulunabilir. Bu nedenle bu konu ile ilgili sorular genellikle ”Bu metinde ağır basan anlatım biçimi hangisidir?” şeklinde gelir. Yapmanız gereken şey, göze en çok çarpan anlatım biçimini seçmektir.
Tartışmacı Anlatım Örnekleri
1 – Çoğu edebiyatçı, serbest şiiri büyük bir meziyet olarak görür; hatta serbest şiire verdikleri değer, kafiyeli redifli şiire verdikleri değerden daha üstündür. Halbuki şiir dediğin kafiye ile yazılır. Vezinsiz, kafiyesiz yazılan şiirin tadı tuzu olmaz.
2 – Özellikle son yıllarda, eğitim ile ilgili radikal değişikliklere gidildi. Okul müfredatı kökten değiştirildi. Bunun için ders kitapları yeniden yazıldı. Sınav sistemleri hatta sınavlarda sorulan sorularda değişikliğe gidildi. Ancak tüm bunlar yapılırken öğretmenlerin fikri yabana atıldı ve öğrencilerin hazırbulunuşluk seviyesi gözardı edildi.
3 – Bazı insanlar okumayı sadece eline bir roman veya hikaye alıp okumaktan ibaret sanıyorlar; oysa bir duvar yazısını okuyup yorumlamak, sosyal medyada karşılaştığımız bir haberi veya paylaşımı okumak da okumak değil midir?
4 – Günümüz şarkıcıları, yaptıkları işi sanattan sayıyorlar. Elbette ki gerçekten sanat yapan müzisyenlerimiz de var, sözüm bu meclisten dışarıdır. ”Lambada titreyen alev üşüyor.” gibi derin anlamlı sözlerde ta nerelere geldik. Şimdiki şarkı sözlerine söz demek bile fazla.
5 – Türk Dil Kurumu, ayrı ve bitişik yazılan sözcükler üzerine sayısız kurallar oluşturmuştur. Bir sözcüğün ayrı mı yoksa bitişik mi yazılması gerektiğine bu kurallara bakarak karar verebiliyoruz. Gelin görün ki bu kurum kendi içinde bile ihtilafa düşmüş. Örneğin ”yeşilzeytin” bitişik yazılırken, ”siyah zeytin” burada yazdığımız gibi ayrı yazılıyor. Bence gereksiz kurallarla işi çıkılmaz hale getirmek çok da mantıklı değil. Biz cümleden neyin ifade edildiğini anlayabiliyorsak, ayrı mı bitişik mi yazıldığının pek de önemi olmamalı.
(Tüm metinler tarafımızca yazılmıştır.)
Sonuç
Tartışmacı anlatım biçimi, bir konuda farklı görüşleri ortaya koyarak tartışma yürütmeyi ve okuyucuyu ikna etmeyi hedefleyen bir yazıtürü olarak tanımlanır.
Tartışmacı anlatım biçiminde, yazarın konuyu ele alış şekli belirgin bir görüş belirtir. Bu görüşü destekleyen argümanlar sunar ve bu argümanları sunacağı kanıtlar ile destekler. Ardından, muhtemelen var olan karşıt görüşleri de ele alır ve bunları çürütmeye veya kendi görüşünü güçlendirmeye çalışır.
Tartışmacı anlatım biçimi, belirli bir konuda farklı bakış açılarına yer vererek okuyucuların düşünce ve bakış açılarını genişletmeyi amaçlar. Yazar, belirli bir görüşü desteklerken, diğer görüşleri de ele alarak okuyucunun kendi fikrini oluşturmasına yardımcı olmaktadır. Bu yazı türleri, özellikle akademik makaleler, gazete köşe yazıları, deneme ve eleştiri yazıları gibi birçok mecrada kullanılır.
NOT: Değerli öğrenciler, yukarıda verilen tartışmacı anlatım örnekleri kısa tutulmuştur. Dikkat ederseniz verdiğimiz beş örnekte de yazarın katılmadığı bir durum veya düşünce mutlaka bulunuyor. Metinlerde veya paragraf sorularında tartışmacı anlatım ararken, yazarın katılmadığı bir durum veya düşünceyi bulmanız gerekir. İşte bu durum veya düşünceyi bulduğunuzda o metinde tartışmacı anlatım biçiminin de bulunduğunu söyleyebilirsiniz.
-SON-
Tartışmacı Anlatım Biçimi Örnekleri konumuzu okuduğunuz için teşekkür ederiz. Sizlerde dilerseniz Tartışmacı Anlatım Biçimi Örnekleri isimli konumuza kendi düşüncelerinizi yorumlar bölümünden paylaşabilirsiniz.
Önerilen Yazı: Açıklayıcı Anlatım Biçimi Örnekleri