Tam adı ile İbrahim Şinasi 5 Ağustos 1826 tarihinde İstanbul’da doğmuş bir Türk gazeteci, şair, tiyatro yazarı ve Türk düşünürüdür. Bu yazımızda çok yönlü olması le bilinen bu düşünürümüzün hayatı, eserleri ve edebi kişiliği üzerine şekillendirilen bir yazı ile Şinasi’ den bahsedeceğiz. Şinasi’ nine 19. yüz yılda Türk edebiyatını etkileyen ve yönlendiren yazarlar arasında yeri ve önemi büyüktür.
Osmanlı toplumunun gelişmesi ve çağdaşlaşması açısından mevcut uygarlık seviyesine erişmesi yönünden Şinasi’ nine eserleri ve edebi kişiliği sayesinde çağdaş uygarlığı yakalayabileceklerini düşünmüştür. Bu bağlamda mevcut uygarlık düzeyine yetişmenin sadece ve sadece Batı örnek alınarak yapılabileceğini savunmuş ve eserleri ile edebi kişiliği oluşturan özelliklerinde Şinasi Batı uygarlığını örnek almıştır.
Bu yüzden Şinasi eserleri ve edebi kişiliği ile Batılılaşma hareketinin öncülerinden sayılmıştır. Gerek gazetelerde yazdığı makaleler olsun gerek ise Fransızcadan yaptığı çevirilerle halkın anlayabileceği düzeyde eserleri şekillendirmiş ve arı yani saf bir şekilde halka sunmuştur.
Şinasi’ nine Hayatı:
Şinasi’ nine hayatına göz atacak olursak 5 Ağustos 1826 yılında İstanbul2 da doğmuştur. Babasının adı Mehmet Ağa’dır. Osmanlı – Rus savaşı Şinasi’ nine hayatı içerisinde büyük öneme sahiptir. Topçu Yüzbaşısı olan babası bu savaşta vurularak şehit düşmüş ve büyüden Şinasi yakınlarının yardımlaşması sayesinde büyütülmüştür. Şinasi, ilköğrenimini ” Mahalle Sıyan Mektebi “nede görmüş ve ardından ” Fevziye Okulu ” nida ilköğrenimini tamamlamıştır.
Ardından Şinasi, Tophane Müşiriyet – i Mektub – i Kalemine kâtip adayı olarak girmiş bulundu. Bura da görev yapmakta olan memurlardan birisi olan İbrahim Efendi’ den Arapça ve Farsça dersler aldı. Bu görevindeki başarı ve gayretinden dolayı katip adaylığından önce katipliğe daha sonra da halefliğe yükselmiştir. 1849 yılı Şinasi’nin hayatı açısından ve edebi kişiliği açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur.
Çünkü bu tarihte yani 1849 tarihinde Şinasi devlet tarafından bilgisini geliştirmek için Paris’ e gönderilmiştir. Burada tanıştığı insanlar v gözlemlediği akımlar Şinasi’nin hayatı açısından oldukça önemlidir. 1854 yılında Paris’ ten dönen Şinasi 1860 yılında Agah Efendi ile birlikte Tercüman – ı Ahval gazetesini çıkarmış ve burada ilk makalesini yazmıştır. Bir süre sonra 1865 yılında Şinasi Fransa’ ya giderek burada hayatı açısından başka bir dönüm noktası yaşadı ve sözlük çalışmalarına yöneldi. Ardından kısa bir süre sonra 13 Eylül 1871 yılında beyin tümörü nedeniyle öldü.
Şinasi’nin Edebi Kişiliği:
Şinasi, Fransız şairlerden manzum olarak yazdığı ilk ve basit tercümeleri Tercüman – ı Ahval gazetesinde yayınladı. Bunları Tercüman – ı Ahval Mukaddimesi altında yayınlayan Şinasi bu eserlerde halka bilgi veren konuları işledi. Daha sonra birçok türde eser veren Şinasi edebiyatımızda ika noktalama işareti kullanan ilk tiyatro yazan ve ilk şiir çevirisi yapan şair olarak bilinmektedir. Ayrıca Klasisizm akımının temsilcisidir.
Şinasi’ nine Eserleri:
Tercüme – i Manzume, Şair Evlenmesi, Müntahabat – ı Eşar, Durup- u Emsal – i Osmaniye, Müntahabat – ı Tasviri Efkâr, Tercüman – ı Ahval Mukaddimesi.