ÖZET
Kısaca Bilgi
Divan Şairi Hoca Dehhani, 13. yüzyılda yaşamıştır. Hayatıyla ilgili bilgiler sınırlıdır. Horasanlı olduğu, Konya Türk sultanı olan Alâeddin Keykubâd’a kasideler sunmuştur. Yazmış olduğu Şah-nâme’sinden Horasan’a dönmek isteğini anlaşılır. Hoca Dehhani Divan şiirinin ilk temsilcisi sayılır. Aşk ve şarap şiirleri bulunur. Anlam ve öz sanatlarına, benzetmelere şiirlerinde sıklıkla yer vermiştir. Gazel ve kasideleri bulunur. Din dışı şiirleriyle bilinir. Divan edebiyatı şairlerine bakıldığında Hoca Dehhani din dışı konular işleyen ilk şairdir. Eserlerini eski Anadolu Türkçesi ile yazdı. Yaşadığı yüzyıldan 6 gazel ve 1 kasidesi elimize ulaşmıştır. Dehhani ile yapılan araştırmalar kendisiyle ilgili bilinenlerin yanlış olduğunu, bazı şiirlerin aslında kendisine ait olmadığı ortaya çıkmıştır. Hoca Dehhani araştırmaları devam etmektedir.
Eserleri: Selçuklu Şehnamesi
UZUN
Hoca Dehhani Edebi Kişiliği
Hoca Dehhani divan şiirini yazmış, din dışı konularda eserler vermiştir. Anadolu’da yaşamıştır ve divan şairlerinin en ünlülerindendir. Döneminde bulunan diğer şairler dini ve tasavvufi konularda şiirler yazmışlardır. Ancak Hoca Dehhani tasavvuf etkisinde kalmamıştır. Dehhani şiirlerinde dünya zevklerinden bahar, gül, içki meclislerine, dünyevî aşk olan hasret, arzu içli şikayetler, heves gibi konularına yer vermiştir. Hayatın geçiciliğinden bahseder. Din konularında yazmaz. Şiirleri karmaşık manzumlar halindedir. Teşbih ve istiarelere yer vermiştir. Şiirlerine bakıldığında İran tesirinde kaldığı görülür. İran tesirinin ilk örneklerini yazmıştır. Hoca Dehhani’nin günümüze kalan şiirleri arasında tek bir kaside ve altı gazel vardır. Bunlar toplamda yetmiş dört beyittir. Yazmış olduğu gazellerde manzumlara yer vermiştir. Oğuz Türkçesini kullanmış ve bu Türkçe zarif ve sadedir. Türk edebiyatında şiirlerinin yeri gazel ve kasidenin ilk örnekleri olarak kabul görmüştür. Hoca Dehhani’nin şiirleri diğer Anadolu Türk şairlerinden teknik olarak daha başarılı olmuştur. Şiirlerinden önce yazılmış olanlardan örnekler elimizde bulunmamaktadır. Hoca Dehhani Fuat Köprülü aracılığıyla ilim âlemine tanıtılmış bir divan şairidir. Şair gazel ve kasideleriyle ünlüdür.