Halit Ziya Uşaklıgil Kimdir Kısaca Hayatı ve Eserleri

Halit Ziya Uşaklıgil 1866 senesinde İstanbul Eyüp’te doğmuştur. Öğrenimine ilk olarak mahalle mektebi ve askeri rüştiyesinde başladı. Babasının işlerinin kötü gitmesi nedeniyle annesiyle İzmir’e dedesinin yanına gitti. İzmir Rüştiyesi’nde öğrenimine devam etmeye başladı. Babası ise işleri yoluna koyduktan sonra İzmir’e geldi. Frenk Mahallesi’nde avukatın yanında çalışmaya başladıktan sonra yeni teklifleri de değerlendirmeye başladı. İzmir’de Rüşdiye öğretmenliği yaptı. Osmanlı bankasında da çalıştıktan sonra İstanbul’a Reji Genel Müdürlüğü’nde başkatip olarak görev aldı. İstanbul’daki görevi süresince Servetifünun’a da katıldı. Darülfünunda Batı Edebiyatı dersleri vermesinin ardından Mabeyn başkatibi oldu. 1909 yılında başkatiplik görevinden ayrılarak tüm zamanını edebiyata verdi. 23 Mayıs 1945 yılında İstanbul’da hayatı son buldu.

Romanları: Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar, Aşk-ı Memnun, Bir Ölünün Defteri, Sefile

Hikâyeleri: Aşka Dair, Heyhat, Onu Beklerken, Hepsinde Acı, Kadın Pençesi, Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası, Bir Yazın Tarihi, İzmir Hikayeleri

Tiyatro: Fare, Kabus, Demirhane Müdürü, Füruzan

Hatıra: Saray ve Ötesi, Kırk Yıl, Bir Acı Hikaye

Mensur Şiir: Mezardan Sesler ve Mensur Şiirler

1866 yılında İstanbul’da doğan Halit Ziya Uşaklıgil, Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Romanlarıyla ve Servetifünun edebiyatındaki yeriyle bilinir.  Varlıklı bir aileden gelmektedir. Mahalle mektebi ve Fatih Askeri Rüştiye’sinde eğitimine başlamış daha sonra İzmir’e gitmiştir. Mechitariste rahip okuluna da giden Uşaklıgil, Fransızcayı burada öğrenmiştir. Mechitariste okurken tercüme ve yazıcılığa isteği artmıştır. Okuldan ayrıldıktan sonra yakın bir dostuyla Nevruz gazetesini kurar. Aynı zamanda Fransızca öğretmenliği görevinde bulunmuş, yabancı bankalarda da memurluk yapmıştır. İstanbul’a yeniden dönüşü 1893 yılında İstanbul reji müdürlüğünün kendisine başkatiplik görevinde bulunmasını teklif etmesidir. Recaizade Mahmut Ekrem’in teşvikiyle Servetifünun edebiyatına katılan Halit Ziya Uşaklıgil, en ünlü romanlarını Servetifünun dergisinde yayımlamıştır. Dergi kapatılır ve 1908 yılına kadar Uşaklıgil yazım hayatına ara verir. Bu yıllarda Darülfünun’da Batı Edebiyatı Tarihi ile Hikmet-i Bedayi okutmasının yanı sıra İttihat ve Terakkiciliğe katıldı. 1909 yılındaysa mabeyn başkatipliğine Sultan Reşat Padişahlığı’nda getirildi. Bu görevi dört yıl sürdü. Cumhuriyet ilanından sonra Yeşilköy’de bulunan köşküne çekilerek uzun bir yazı dönemine başladı. 1937 yılında oğlu Halit Vedat’ı kaybetti ve kendisi de 27 Mart 1945 yılında vefat etmiştir.

İzmir’deki yaşamını İstanbul’a taşımasıyla birlikte Servetifünun’da çalışan Uşaklıgil, topluluğun edebiyat anlayışını benimsedi. Eserlerinde bireysel konulara yer vermiştir. Özellikle aşk konularını işleyen Halit Ziya, realist akımıyla yazmıştır.  Olay örgüsü, çevre anlatımları, konuyu ele alışı bakımından eserlerinde realizm akımına rastlanır. Mekan olarak eserlerinde İstanbul’a yer verdi. Dönem ve Servetifünun topluluğunda da nesirlerinde ağır ve süslü dil kullandı.