Hacı Bektaş-ı Veli Hayatı Kısaca

1281 yılında Horasan’ın Nişabur kentinde doğdu. Asıl adı Seyyid Muhammed Bin İbrahim Ata’dır. Eğitimini Fieyh Lokman-ı Perende’den almıştır. Lokman-ı Perende, aynı zamanda Ahmet Yesevi’nin talebesidir. Eğitimini tamamlayan Hacı Bektaş-ı Veli, Anadolu’ya gelir ve çeşitli vilayetleri dolaşır. Nevşehir’in Hacı Bektaş ilçesine yerleşir. Halkı işra edici çalışmalarını burada sürdüren Hacı Bektaş-ı Veli birçok talebe yetiştirir. ‘’Ahilik Teşkilatı’’ aracılığı ile önemli hizmetlerde bulunarak, Osmanlı Devleti sultanlarından büyük bir hürmet görür. Osmanlıların kurulmasında büyük bir emeği olan Hacı Bektaş-ı Veli, Osmanlı Ordusu’nun ve yeniçerilerinin manevi piri olarak nitelendirilir. Makalât adlı Arapça eseri ile İslâm dininin emir ve yasaklarından söz eder. İslâm’a uymayan tüm davranışlara şiddetle karşı çıkan Hacı Bektaş-ı Veli, tasavvuf usulüne uygun olarak hayatını devam ettirmiştir. Bu davranışı nedeniyle ‘’Bektaşi’’ olarak tanınmıştır. Hacı Bektaş-ı Veli 1338 yılında vefat etmiştir.

Eserleri: Favaid, Besmele Şehri, Hacı Bektaş’ın Nasihatleri, Şathiye, Malakât, Fevaid, Malakât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniye

Hoca Ahmet Yesevi’nin müritlerinden olan Lokman Perende’nin talebesi olan ve asıl adı Seyyid Muhammed Bin Ata olan Hacı Bektaş-ı Veli, 1209 yılında Horasan’ın Nişabur kentinde doğmuştur. Yeseviliğin halifesi olarak nitelendirilen Hacı Bektaş-ı Veli, tasavvuf düşüncesini insanlara yaymak için Anadolu’yu dolaşmıştır. Son olarak Sulucakarahöyük köyüne yerleşmiş ve burada birçok derviş yetiştirmiştir. Yeniçeri Ocağı’nda biçimlenen ‘’Bektaşilik’’ tarikatının kurucusu olan Hacı Bektaş-ı Veli, kurduğu tarikat ile Osmanlı Devleti’nde büyük bir emek sahibidir. Osmanlı padişahları tarafından hürmet edilmiş, tasavvuf inancı gereği yaşamını sürdürmüştür.

Yunus Emre’nin hocası olan Hacı Bektaş-ı Veli, tasavvuf, hoşgörü ve sevgi temalarını eserlerinde işlemiştir. Şeriat, Tarikat, Hakikat ve Marifet olarak nitelendirdiği tasavvuf yolları gereği, kırk makamı işleyen Makalat adlı Farsça eserini yazmıştır. Ahlaki ve dini kuralları, tasavvuf anlayışını, hoşgörüyü benimsemiştir. Ömrü boyunca, çevresindekilere ve halka doğru yolu göstermiştir. Hacı Bektaş-ı Veli 1271 yılında vefat etmiştir. Mezarı ise Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesinde bulunmaktadır.

Anadolu halkında dinî ve ahlaki anlamda yol göstermiştir. Hacı Bektaş-ı Veli, Türkçe dilinde nefes adında ilahiler yazmıştır. Tanınmasının bir diğer nedeni ile ilahileridir. Anadolu insanına, kendi kullandığı Türkçe dili ile seslenmiş, ayrıca tasavvuf terminolojisinde birçok Farsça kelimenin karşılığı olan Türkçe kelimeleri kullanmıştır. Bu ilahiler, genel olarak hece vezbi ve dörtlüklerle söylenmiştir. Bektaşilik dilde ve edebiyatta önemli bir çizgi haline gelmiştir. Hacı Bektaş-ı Veli, tasavvufa inan tüm insanlara tasavvuf kurallarını anlatmıştır. Makalât, mensur ve manzum gibi eserlerinin Türkçe çevirileri bulunmaktadır. Tasavvuf ve dini temellere dayanan yapıtları ile yüzyıllar geçse de halkımızın büyük bir çoğunluğu tarafından okunmakta,  birçok kişi tarafından hayat felsefesi olarak nitelendirilmektedir.